شطرنج، نرد و سرنوشت

عده ای می گویند دو بازی شطرنج و نرد ساخت ایرانی هاست، با این حال برخی نیز بر این باورند که شطرنج برآیند اندیشه ی هندی هاست. به هر حال داستانش را اینجا نقل می کنم شاید نشنیده باشید:
می گویند در زمان انوشیروان ساسانی در سرزمین هند یک متفکر، بازی شطرنج را نوآوری و آن را به مهاراجه ی هند پیشکش کرد، مهاراجه ی هند نیز آن را بسان یک مبارزه جویی اندیشمندانه برای انوشیروان فرستاد بی آنکه رمز و راز این بازی را بازگوید؛ اما وزیر خردمند انوشیروان یعنی بزرگمهر راز این بازی را گشود.
رمز پشت بازی شطرنج بیانگر حاکمیت بی چون و چرای عقل انسان بر سرنوشتش می باشد و گویای آن است که انسان با اختیار کامل می تواند در جهانی پر رمز و راز سرنوشت و زندگی خود را رقم بزند.
بزرگمهر حکیم اندیشه ای کرد تا پاسخ حکیم هندی را بدهد، از این رو بازی نرد را پایه ریزی کرد و برای نخستین بار در آن وسیله ای را بکار برد که امروزه آن را تاس می نامیم.
رمز بکار بردن تاس در بازی نرد آن است که: این وسیله اختیار کامل را از بازیکن و در حقیقت انسان می گیرد و به او می فهماند که به غیر از مهارت و ذکاوت،عوامل زیاد دیگری هم بر سرنوشتش دخیلند که بسیاری از آنها را نمی شناسیم.
بزرگمهر نام این بازی را «پندنامک» نهاد و سعی کرد به حکیم جوان هند بیاموزد که جدای از عقل و تدبیر انسانی و عوامل مکان و زمان که همواره در حال تغییرند، عوامل دیگری هم بر بازی سرنوشت حاکمند و تاس های این عوامل در هر آن از زندگی به ما برخورد می کنند، در این میان عاقل کسی است که تغییرات و پیام این عوامل را دریابد و آنگاه تصمیم بگیرد.
(برداشت با بازنویسی از کتاب: الگوی پنهان)